Theo đánh giá của Ủy ban Tư pháp (Quốc hội), cả hệ thống chính trị vào cuộc, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (PCTN, TC) tiếp tục được đẩy mạnh và có bước tiến mạnh, đột phá với quyết tâm chính trị cao hơn, hành động mạnh mẽ, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”; tham nhũng tiếp tục được kiềm chế, có chiều hướng thuyên giảm… Trong năm 2022, công tác PCTN, TC tiếp tục được đẩy mạnh, đạt nhiều kết quả quan trọng, có nhiều mặt cao hơn năm trước. Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, TC đã sâu sát, quyết liệt, chỉ đạo toàn diện công tác PCTN, TC; qua đó khẳng định những kết quả đạt được, đề ra phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện PCTN, TC trong giai đoạn tiếp theo, lan tỏa quyết tâm đấu tranh PCTN, TC trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai các nhiệm vụ về công tác PCTN, TC năm 2022 theo Kế hoạch và Chương trình công tác năm 2022 của Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, TC. Tập trung nghiên cứu, cụ thể hoá đầy đủ, kịp thời các chủ trương, giải pháp về PCTN, TC theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, hoàn thiện thể chế để “không thể tham nhũng”.

Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về PCTN đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận, nhiều Nghị định, Nghị quyết, Quyết định, Chỉ thị của cấp có thẩm quyền được ban hành về quản lý, điều hành; chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh rà soát các văn bản quy phạm pháp luật nhằm phát hiện, xử lý những sơ hở, bất cập, dễ bị lợi dụng để tham nhũng; tăng cường kiểm tra việc ban hành các văn bản dưới luật; hoàn thiện thể chế về quản lý kinh tế - xã hội và PCTN; tổng kết, xây dựng Chiến lược quốc gia PCTN đến năm 2030, xây dựng, thực hiện nhiều đề án quan trọng về công tác PCTN.

Cùng với đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tích cực phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiếp tục nâng cao chất lượng giám sát, phản biện xã hội; tập hợp, tổng hợp, giải quyết kịp thời các ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân; đề cao vai trò của mặt trận Tổ quốc các cấp và các tổ chức thành viên trong công tác PCTN, TC, lãng phí.

Các cơ quan thông tấn, báo chí có nhiều bài viết, chuyên đề, phóng sự tuyên truyền, lan tỏa các chủ trương, chính sách về PCTN, TC, những kết quả nổi bật về công tác đấu tranh PCTN; biểu dương gương người tốt, việc tốt trong công tác đấu tranh PCTN; góp phần tạo hiệu ứng tích cực trong xã hội, cổ vũ, động viên, khích lệ Nhân dân tích cực tham gia đấu tranh PCTN.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Chính phủ cũng thẳng thắn nhìn nhận công tác PCTN vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Cụ thể, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về PCTN hiệu quả chưa cao, chưa tạo được sự chuyển biến căn bản về nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên, công chức và người dân về PCTN...

Đồng thời, công tác xây dựng hoàn thiện thể chế trong một số trường hợp còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu. Cơ chế, chính sách về quản lý kinh tế - xã hội trên một số lĩnh vực vẫn còn thiếu chặt chẽ, chưa đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý; một số quy định còn sơ hở, chồng chéo, nhưng chậm được sửa đổi, bổ sung. Các biện pháp phòng ngừa tham nhũng chưa được phát huy toàn diện…

 Phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ảnh: P.V Công tác PCTN tiếp tục được đẩy mạnh và có bước tiến mạnh, đột phá

Cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ về công tác PCTN năm 2022, lãnh đạo Ủy ban Tư pháp nhấn mạnh, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác PCTN vẫn tiếp tục được đẩy mạnh và có bước tiến mạnh, đột phá với quyết tâm chính trị cao hơn, hành động mạnh mẽ, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”; tham nhũng tiếp tục được kiềm chế, có chiều hướng thuyên giảm.

Theo đó, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về quản lý kinh tế - xã hội và PCTN tiếp tục được đẩy mạnh, từng bước gắn kết đồng bộ giữa PCTN với phòng, chống tiêu cực. Tuy nhiên, công tác này còn có những hạn chế, tính ổn định và khả năng dự báo chưa cao; một số quy định còn chưa đồng bộ, thống nhất. Cơ chế, chính sách về quản lý kinh tế - xã hội trên một số lĩnh vực còn thiếu chặt chẽ, chưa đáp ứng yêu cầu quản lý; một số quy định còn sơ hở, chồng chéo, dễ bị lợi dụng, dễ làm nảy sinh tham nhũng nhưng chậm được sửa đổi, bổ sung…

Công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật về PCTN, TC còn có mặt hạn chế, hiệu quả chưa cao. Một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý còn thiếu tự giác chấp hành pháp luật, để xảy ra tham nhũng, tiêu cực. Việc thực hiện một số giải pháp phòng ngừa tham nhũng còn có những hạn chế; công tác kiểm tra, đánh giá chưa thường xuyên nên tác dụng phòng ngừa tham nhũng chưa cao.

Tại một số  cơ quan, đơn vị, địa phương, người đứng đầu chưa quan tâm thực hiện đầy đủ các quy định về công khai, minh bạch trong tổ chức và hoạt động và trách nhiệm giải trình; vẫn còn để xảy ra vi phạm trong việc thực hiện các quy định về công khai, minh bạch… Tình trạng vi phạm việc thực hiện định mức, tiêu chuẩn, chế độ còn diễn ra ở một số cơ quan, tổ chức, đơn vị; một số quy định của pháp luật về định mức, tiêu chuẩn, chế độ không còn phù hợp với thực tế nhưng chậm được sửa đổi, bổ sung.

Vẫn còn trường hợp các cơ quan Thanh tra tại địa phương sau khi tiến hành thanh tra không phát hiện được vi phạm hoặc không chuyển vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan điều tra, chỉ đến khi Thanh tra Chính phủ hoặc cơ quan Ủy ban Kiểm tra tiến hành thanh tra, kiểm tra lại thì các vi phạm này mới được phát hiện để chuyển cho cơ quan điều tra.

Song song với công tác giám định, định giá tài sản phục vụ cho công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng còn chậm, một số vụ án phải tạm đình chỉ do chờ kết quả giám định, định giá... Công tác tự kiểm tra, tự phát hiện tham nhũng trong nội bộ còn hạn chế. Kết quả công tác thu hồi tài sản tham nhũng trong giai đoạn thi hành án chưa cao, nhất là đối với số phải thi hành về tiền.

Tình hình tội phạm tham nhũng trong cơ quan bảo vệ pháp luật, cơ quan có nhiệm vụ PCTN tiếp tục có những diễn biến phức tạp, do một số đơn vị chưa thực sự gương mẫu, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, chưa quyết tâm và có biện pháp đủ mạnh trong tổ chức thực hiện công tác PCTN, TC./.